faz sırası ve yokluğunu algılamak?

[gevv]

ferittt

• Tam Üye
• 
• 
• İleti: 208

faz sırası ve yokluğunu algılamak?

arkadaşlar iyi günler.
bu aralar faz sırası ve faz yokluğu ile ilgili araştırma yapıyorum ama nerden başlamak lazım?aslında basit analog veya kapı devreleri ile yapılmış uygulamalar var ama bu iş işlemci ile nasıl olur.rst fazları arasında faz farkı olduğunu biliyoruz.bunları optik olarak izole etme ve sıfır geçişlerini yakalama olayıda tamam.şimdi bu olayı 12f675 gibi  bir işlemci ile yapmak için nasıl bir çalışma yapmak lazım?bu tip tecrübesi olan arkadaşların fikirlerini bekliyorum.
herkese iyi çalışmalar.

"ÖMÜR" için hayaller kurarken, "ÖLÜM" için ne yapmaktasın.

[Mucit23]

Bence fazlardan 3 ünüde 0-5V seviyesine getir ve 12F675 in ADC sine gir. AC gelirimin 0 geçiş noktası ADC girişinde 2.5V a denk gelsin.  Sonra gelirimleri Sürekli ADC den takip et. Faz yokluğunu algılaman kolay ama Faz sırasının değiştiği nasıl algılanır bir fikrim yok. RST demek Referance, Second ve third. Yani Fazlardan birini referans alırsın, Ondan sonra gelen 2. ondan sonra gelen ise 3. fazdır.
Sen bu fazlardan istediğini referans alırsın. RST de buna göre değişir bu durumda. Faz sırası röleleri nasıl çalışıyor çok merak ediyorum

[inventor]

Ben size nasıl ölçüldüğünü anlatayım siz de proje kısmını halledersiniz.

Faz sıralama cihazlarının çalışması aslında karışık değildir. İşin esası ; kaç adet faz olursa olsun ( frekanslar eşit olacak ) döngülerin 360° olmasında yatıyor. Yukarıda arkadaşın dediği gibi RST dediğimiz 3 fazlı sistemlerde;

R : Referance - referans
S : Second - İkinci
T : Third - Üçüncü

Anlamına gelir. Aklınızın karıştığı nokta R fazını nasıl bulacağınız konusudur. İstediğiniz fazı R olarak alabilirsiniz. Nasıl olsa sonuçta faz sıralamasında 120° açıyı bulacaksınız. Nasıl olduğuna geçelim.

İlk olarak fazları kare dalgaya çevirdiniz ve PIC e verdiniz. Sonra sıfır noktalarını yakaladınız ve fazlar arasındaki faz farkını ölçebilir duruma geldiniz. 50 Hz lik şebeke için RST fazlarından 20 msn aralıklarla palsler gelmeye başladı.

Hesabı şöyle;

T : Peryot
F : Frekans

T=1/F  ==> T=1/50  ==> T=0,02 Sn

PIC e giren bu 20 msn lik kare dalgalar arasında 120° lik faz farkı var. Yani;

R fazı geldiği anda zamanlayıcıyı çalıştırdık diyelim. Bu andan itibaren diğer fazlardan bir tanesi ( 120° sonraki ilk faz ) 6,66 msn sonra gelecektir. Nasıl;

T= 20 msn idi. Yani 360° lik bir döngüyü tamamlamak için bu kadarlık süreye ihtiyacı vardı. Sonraki fazın 120° sonra geleceğini biliyoruz. O zaman bize ilk faz ile sonraki fazın arasında geçecek olan süre lazım ki biz bu açıya ß açısı diyelim. ( Asıl karakterini bulamadım )

ß : İki faz arasındaki açı
t : İki faz arasındaki zaman farkı
T : Faz periyodu

ß=(t.360°)/T  ==> 120°=(t.360°)/20  ==> t=2400/360  ==> t=6,666 msn

Üçüncü fazımız ile ikinci fazımız arasında da bu süre olacak.Sonra da üçüncü fazımız ile birinci fazımız arasında geçecek.

Şimdi elimizde bir analog saat olduğunu düşünelim. Saatimizi 120° lik açılarla üç eşit parçaya bölelim. Saat 12 yönüne R, Saat 4 yönüne S, Saat 8 yönüne de T fazı diyelim. PIC ile zaman farklarını ölçebilen bir cihaz yaptık diyelim ve bu cihazın girişlerine R S T yazdığımızı düşünelim.

Şimdi denemelere başlıyoruz.  Cihazımızın R girişine R ( 12 ) fazını , S girişine S ( 4 ) fazını , T girişine de t ( 8 ) fazını bağlayalım;

PIC   FAZ

R => R
S => S
T => T

Biz cihazımızı tasarlarken faz farkı ölçümü için fazlardan bir tanesini Referans olarak almak zorundayız. Yani cihazımızda R dediğimiz uç bu uç oluyor. PIC içerisinde tüm ölçümlerin başlangıç noktası burası olacak.

Yukarıdaki şekilde bağlantı yaptıktan sonra PIC in R girişine gelen ilk sıfır noktasını yakalıyoruz ve sonraki gelen sıfır noktasına kadar bekliyoruz. PIC saat 12 de ölçüme başladı ve saat 4 olduğunda ikinci fazdan 6,66msn sonra ( 120° ) 0 nokta bilgisi geldi. Bu gelen fazın S fazı olması gerekiyor. Neden ? çünkü Referans noktamıza göre ileri yöndeki ilk faz S olmalı. ( Döner alanın doğru yönü saat yönü olarak kabul edilir ). Üçüncü sırada gelen ise T fazı olacaktır. Uçlar bulundu. Ama zaten doğru bağlamıştık.

Şimdi uçları değiştirelim;

PIC   FAZ

R => R
S => T
T => S

Referans ucumuzdan ( R - 12 ) gelen sıfır noktasını yakaladık diyelim. PIC beklemeye başladı. İkinci sırada gelecek olan fazın normalde S kanalından gelmesi gerekiyordu ( saat 4 ). Ancak T kanalından geldi ( Saat 8 ). PIC o zaman diyor ki ; Bana referans olarak ( R - 12 ) gösterdiğin uç ile,İkinci sıra olarak belirttiğin uç arasında 240° ( 13,33 msn ) Fark var. Burası S değil T fazı. yine doğru ucu bulmuş oluyoruz.

Şimdi de Referans ucunu değiştirelim;

PIC   FAZ

R => S
S => R
T => T

Biz PIC in R girişine ( Referans ) S diye tanımladığımız fazı bağlayalım. İşte kafaları karıştıran nokta burası. PIC için verdiğimiz referans fazının R , S Veya T olması anlam ifade etmiyor. Bizim içinde etmiyor. ( Alternatörleri paralel bağlarken ediyor daha sonra anlatırım ).
PIC Referans girişindeki ilk sıfır noktasını farkediyor ve zaman tutmaya başlıyor ( Bu sıfır bilgisi S - 4 fazından geldi ). Bakalım ikinci sıradaki faz nereden gelecek. Döner alan yasasına göre ikinci faz T den gelecektir ( 8 ). Oysa PIC bu bilgiyi Kendi üzerindeki S girişinden bekliyordu. Bize diyor ki ; Bana Referans ( R 12 ) olarak bildirdiğin uç ile bu uç arasında 240° fark var. Yani bana Ya R ucunu ters girdin ya da diğer iki ucu ters girdin.

Şimdi diğer olasılığa bakalım;

PIC   FAZ

R => S
S => T
T => R


PIC R girişinden gelen ilk sıfır noktasına baktı ve zamanlayıcıyı çalıştırdı. İlk bilgi S ( 4 ) fazından gelmiş olsun. PIC e göre bundan sonraki ilk faz 120° ( 6,66 msn ) sonra S girişinden gelmeli ( Şu anda oraya T bağlı ). Döner alan yasasına göre S fazından sonra ( 4 ) T fazı gelecek ( 8 ). Zaten PIC in R girişine S fazından ilk bilgi gelmişti. Şimdi de S girişine T fazından bilgi geliyor. PIC in R girişi ile S girişi arasındaki sinyallerin faz farkı 120° oldu. Yani doğru zamanda geldi. İkisi doğru ise üçüncü otomatikman doğru oluyor zaten. Ama aslında PIC in R S T diye doğru zannettiği sıralama S T R şeklinde idi. Peki bu durumda ne olacak? ;

Aslında hiç bir şey olmaz. Nedenide şudur. Faz sıralamasındaki amaç ; döner alanın yönünü saat yönüne getirmektir. Bu nedenle ters dönen bir motorda iki kablonun yerini değiştirdiğinizde motor doğru yönde dönmeye başlar. Bu nasıl oluyor ya da Niçin R S T sıralaması ile STR sıralaması arasında fark olmuyor ona bakalım;

Üç faz için döner alanı saate benzetmiştik. Amaç döner alanı Saat 12 den başlatarak saat 4  ve saat 8 noktalarından geçirip tekrar saat 12 noktasına getirmekti. Yani 360° lik tur attırmaktı. Bunu yaparken gerekli olan faz sıralamasını alt alta yazalım bakalım nasıl bir tablo çıkacak;

R
S
T
R
S
T
R
S
T

Şimdi de PIC in yanlışı doğru zannettiği sıralamaya bakalım.

S
T
R
S
T
R
S
T
R
S
T
R

Gördüğünüz gibi döner alan yine saat yönünde devam ediyor. Yani aslında PIC yanılmadı. Fazları doğru sıraya koydu. Bir de PIC in yanlış dediği sıralamaya bakalım;

R
T
S
R
T
S
R
T
S

Yukarıdaki sıralamada  döner alanı yakalamanız mümkün değildir. Saat üzerinden fazların gelişine bakabilirsiniz. 12 den başladı , 8 e gitti , 4 e geçti ve tekrar 12 ye geldi. yani ters yönde bir döner alan oluştu.

Başka bir boşlukta iki alternatörün paralel olarak bağlanması gerektiğinde R ile R nin ,S ile S nin, T ile T nin aynı olması gerektiğine ve bunun nasıl bulunacağına değiniriz. Şimdilik bu kadar

[ete]

Yalnızca faz sırası belirleyecek isek  zaman faktörü çok önemli değil diye düşünüyorum. İşi biraz daha basite indirgersek;
Diyelimki 3 fazdan gelen sinyalleri 5V seviyelerine düşürüp kare dalgaya çevirdik.
Bunların her birini PortB değişiklik kesmesi yaratacak şekilde 3 adet B portu pinine bağladık.
Program çalıştıktan sonra İlk kesme oluştuğunda oluşan kesme hangi pinde ise o hatta bağlanan ucu R (Referans) olarak kabul ettik.
İkinci kesmeyi bekledik ve kesme oluşunca hangi hatta bağlı pinde kesme oldu ise o hat (S) hattı olacaktır. Daha sonra gelen kesmede (T) hattını belirleyecektir.

Şayet fazın varlığını da test edecek isem o zaman zaman faktörü devreye girecektir.

Bu durumda şöyle bir yol izlerim.
- İlk kesme oluştu. Bunu R kabul edip zamanı sıfırlarım. (TMR1 sayacını kullanmak en doğrusu olur)
- İkinci kesme oluştu anda hemen sayacı durdururum. Zaman değeri şayet 7 ms den fazla ise anlarımki arada gelmesi gereken ikinci faz mevcut değil ve muhtemelen aradan geçen zaman 13,3 ms olacaktır. Yada tersini düşünelim.
Şöyleki, R - S - (T yok) olan sistemde ikinci kesme 6,66 ms sonra gelir ama üçüncü kesme 13,3 ms sonra gelecektir. O halde T yok diyebiliriz.
R(yok) - S -T sisteminde mecburen S (yada T yi ) referans olarak alacağız. S referans alınmış ise bir sonraki kesme T nin varlığını ancak sonraki kesmenin 13,3 ms olması R nin yokluğunu gösterecektir.

Benzer mantık ile hepsi çözümlenebilir. hem faz sırası bulunur hemde faz var veya yok bilgisi elde edilebilir.
Bütün iş fazları 5v seviyesinde birer kare dalgaya (yada kareye yakın bir dalga şekline) dönüştürmek ve uygun programı yazmaya kalıyor.

Ete

[inventor]

Doğru düşünmüşsünüz Ete hocam. Zamanları belirtmemin nedeni sonraki anlatım için altyapı oluşturmaktı. Eskiden bu işleri vedeğil kapılarıyla yapardık. Çıkışa filip filop koyardık. Sonraları CD4013 ile ( D tipi filip flop ) ile yapıldı ve büyük kolaylık olarak görmüştük. Data girişine referans fazını verirsiniz, diğer fazlardan bir tanesini clk girişine girersiniz. Referans girişi ( R ) 1 olduğunda 5-6 msn içerisinde clk girişininde 1 olması gerekir. Bunu yapabilecek tek şey de doğru sıradaki ikinci fazdır.

[ferittt]

hocam sistemde nötrün olmaması nın bir mahsuru varmı.sadece 3 fazım var.frekansta 50-60 arası değişken.ölçümde ne gibi mahsurları olabilir.

[inventor]

Nötr ile işin olmayacak ancak frekansın değişken olması sıkıntı. Frekansın değişiyor olması faz açılarının da değişiyor olması anlamına gelir. Eğer 3 fazlı bir jeneratörün varsa ve sen de gaz kolunu sürekli oynuyorsan ( frekansı değiştiriyorsan ) sorun olmaz. Çünkü 3 fazın frekansı ( faz açıları ) aynı anda değişiyor demektir. Sistem yine fazları bulabilir. Ancak her faz kendi içinde ileri geri gidiyorsa o zaman zor. Zor derken R fazını 12 de kabul edelim. S fazı 12 ile 4 arasında gidip gelsin. Bu sorun olmaz ama 12 nin önüne ya da 8 in ilerisine giderse sorun olacaktır

[ferittt]

hocam sistemde generatör var.frekans ihtiyaca göre 47-63 arası değişiyor.şimdi ilk önce peryodu bulsak.bu peryoda göre faz sırasını bulsak olmazmı.ayrıca devre beslemesi nötr olmayınca 2 faz üzerinden olacak.burdada fazın biri olmasa devre çalışmaz handikapı çıkıyor.

[ferittt]

inventor hocam pic besleme sorununu 3 faz doğrultmaç ile çözme şansımız olmazmı.en azından 1 faz gelmezse bile herhangi iki faz devre çalışması için yeterli olur.diye düşünüyorum.ne dersiniz.

[F®T]

Gevv hocam eline sağlık teşekkür ediyorum.

İnventor hocam çizimi koyuyorum.bir incelerseniz sıkıntı olabilecek durum olabilirmi.şu an simülasyonda akım ve ölçümlerde bir sıkıntı göremiyorum fakat direnç güçleri 4-5 waat gibi zenerlerde 500mw civarı bunları biraz daha düşürebilirmiyiz.

[inventor]

Site için emeği geçenlere ben de teşekkür etmek istiyorum.

Devrede kullandığın 330 ohm luk dirençler çok yüksek. Bu nedenle güçleri büyük çıkıyor. Kullanılacak kondansatörü de piyasa standardında bulman gerekiyor. Bu nedenle önce kondansatörü araştır. Bulduğun kondansatöre göre direnç bulursun. Bu tip devrelerde direncin 180 ohmdan fazla olması istenmez. yoksa direncin gücü yüksek olur. Ben genelde 10 - 100 ohm arası kullanıyorum. Senin kondansatör değeri de bu durumda yükselecektir.

Besleme konusunda sıkıntın yok. Üç faz kullanabilirsin.

[olceyy]

arkadaşlar bu konuyla ilgili donanımsalı hazırlamış bulunmaktayım .yazılım olarak yokmu bi el atıcak ? teorileri iyi hoşta benim şahsım adına sölim halledebilecğim bişi değil .yardımlarınızı bekliyorum ..teşekkürler

[dedim]

Gevv hocam eline sağlık teşekkür ediyorum.

İnventor hocam çizimi koyuyorum.bir incelerseniz sıkıntı olabilecek durum olabilirmi.şu an simülasyonda akım ve ölçümlerde bir sıkıntı göremiyorum fakat direnç güçleri 4-5 waat gibi zenerlerde 500mw civarı bunları biraz daha düşürebilirmiyiz.

[dedim]

yazılımı paylasmanız mumkunmudur

[mehmet]

Fazın biri INT bacağında olacak
şekilde iki fazı da opto ile alıyoruz.
(817 gibi bir opto ile pozitif yöne bakıyoruz.)
Kesme gelince üç porta bakıyoruz.
101 gelirse bir yön. 011 gelirse
diğer yön olmaktadır.

'****************************************************************
'*  Name    : UNTITLED.BAS                                      *
'*  Author  : MB                                                *
'*  Notice  : Copyright (c) 2014 @MB                            *
'*          : All Rights Reserved                               *
'*  Date    : 03.05.2014                                        *
'*  Version : 1.0                                               *
'*  Notes   : 12F675 ile faz sırası takibi                      *
'*          : gpio 2, 3, 4 e opto ile yapılan                   *
'*          : schimitt triger giriş ile alınan örnekler         *
'*          : önce gpio.2 (INT) pin değişimi ile kesmeye        *
'*          : yönlendirilir. Maskelenip 2 kere sağa kaydırılır. *
'*          : Alınan değer sag-sol tespitine yarar...           *
'****************************************************************
 ;-------------------------------------------------------------------------------
;**** Added by Fuse Configurator ****
; Use the Fuse Configurator plug-in to change these settings
Device = 12F675
Xtal   = 4
Config FOSC_INTRCIO, WDTE_OFF, PWRTE_ON, MCLRE_OFF, BOREN_ON, CP_ON, CPD_ON
;**** End of Fuse Configurator Settings ****
;-------------------------------------------------------------------------------

On_Hardware_Interrupt GoTo PIN_kesmesi

'Symbol FAZA = GPIObits_GP2    'interrupt bagli
'Symbol FAZB = GPIObits_GP3
'Symbol FAZC = GPIObits_GP4

Symbol LED3 = GPIObits_GP0
Symbol LED2 = GPIObits_GP1
Symbol LED1 = GPIObits_GP5

Dim yon     As Byte
Dim sira    As Byte

GoTo MCU_init

'------------------------------------------------------------------------------
'gpio.2 kesmesi
PIN_kesmesi:
    Context Save

    If INTCONbits_INTF = 1 Then
        sira = (%00011100 & GPIO) >> 2
        INTCONbits_INTF = 0
    EndIf
    Context Restore 

'------------------------------------------------------------------------------
'
MCU_init:
    GPIO    = %00000000
    TRISIO  = %00011100
    
    WPU     = %00110111
    CMCON   = %00000111
    ANSEL   = %00000000 ' hepsi dijital

    INTCONbits_INTE = 1
    INTCONbits_GIE  = 1
    OPTION_REGbits_NOT_GPPU = 1    
'------------------------------------------------------------------------------
'
Basla:
    While 1 = 1
'        If sira = 3 Then          ' A = 1, B = 1, C = 0
'            GoSub sag_yak
'        endif
'        If sira = 5 Then          ' A = 1, B = 0, C = 1
'            GoSub sol_yak
'        EndIf  
'        if sira <> 3 and sira <> 5 then GoSub hata
        Select sira
            Case 3              ' A = 1, B = 1, C = 0
                GoSub Sag_Yak
            Case 5              ' A = 1, B = 0, C = 1
                GoSub Sol_Yak
            Case Else
                GoSub Hata
        EndSelect
    Wend
End

'------------------------------------------------------------------------------
'
Hata:
    LED1 = 1
    LED2 = 1
    LED3 = 1
    DelayMS 300
    LED1 = 0
    LED2 = 0
    LED3 = 0
    DelayMS 100
    Return

'------------------------------------------------------------------------------
'
Sag_Yak:
    LED1 = 1
    LED2 = 0
    LED3 = 0
    DelayMS 200
    LED1 = 0
    LED2 = 1
    LED3 = 0
    DelayMS 200
    LED1 = 0
    LED2 = 0
    LED3 = 1
    DelayMS 200
    Return

'------------------------------------------------------------------------------
'
Sol_Yak:
    LED1 = 0
    LED2 = 0
    LED3 = 1
    DelayMS 200
    LED1 = 0
    LED2 = 1
    LED3 = 0
    DelayMS 200
    LED1 = 1
    LED2 = 0
    LED3 = 0
    DelayMS 200
    Return    
'------------------------------------------------------------------------------
'==============================================================================

[dedim]

mehmet bey verdıgınız semada sureklı aynı yonde kalıyor ledler fazların yonunu degıstırdıgım halde yıne de 011 oluyor
diger yone ne yaparsam yapayım hangı fazı baz alırsam alayım olmuyor

[mehmet]

mehmet bey verdıgınız semada sureklı aynı yonde kalıyor ledler fazların yonunu degıstırdıgım halde yıne de 011 oluyor
diger yone ne yaparsam yapayım hangı fazı baz alırsam alayım olmuyor

Sistem çalışırken faz yönü değişir mi?
Faz yönünü değiştirip yeniden çalıştırın.
Ayrıca kodda değişiklik yapıp her an
değişimi kontrol edebilirsiniz.

https://etepic.com/index.php/topic,4062.msg38281.html#msg38281

[dedim]

dedıgınıze yapıyorum ama yınede olmuyor

[dedim]

MEHMET BEY;

sizin vermiş oldugunuz yazılımda benım sımılasyonda gp5 pininde hiç bir sekilde cıkıs yok görunuyor