ete ustam benim bu konuda yardıma ihtiyacım var. trafo kullanmadan 12 veya 15 volt arası bir voltaj kullanmam gerekiyor. google amcaya sordum baya bi sonuç var ama geneli aynı.öğrenmek istediğim şu;
devremde 2 adet 12v role ve 1 adet pic16f628a mevcut. roleler her saatte 1 defa arka arkaya 10 saniye aralıkla en fazla 5 saniye devreye girip çıkacak.
bu şekilde devamlı çalışacak.
pic için gerekli akım sağlanabilirmi.trafo kullanma şansım olmadığı için soruyorum.
Piyasada 350 akım verebilen led sürücüleri var. Çıkışları 12V dur. Bunları kullanabilirsin. Ebadı epeyce küçük. Direk switching çalıştırğı için içinde bildiğimiz trafo yok ama ufak bir trafo olmak zorunda.
2 adet röle ve işlemci devresi ile sana en azından 250 ma gerekiyor. Emniyetli olarak bunu 300 ma kabul edebilrsin.
Normal şartlarda trafosuz olarak bu akımı sağlaman mümkün değil.
Ete
220v gerilimi otomabil çakmağına gönüştüren cihazlar mevcut. içinde 12v 500ma güç kaynağı var ve ebatları çok küçük. ben bunlardan kullanıyorum. dier türlü yapacağın devreler ise bundan daha ufak olmaz heralde.
Birde, o rölelerin kontak ömrü var haberin olsun. uzun süreli aç kapa yapmak sağlıklı olmaz. eğer 220v kontrol ediyorsan triyak kullan daha iyi olur.
(https://etepic.com/resim/uploads/1350702250.gif)
(https://etepic.com/resim/uploads/1350649974.gif)
Merhaba,
İnternet de bir çok yerde bu tür devreleri görmüşsünüzdür. Asıl sorun kullanılacak olan elemanların hesapları konusunda çıkıyor sanırım. Kısaca anlatayım dedim.
İki devre arasındaki temel fark; doğrultucu sisteminde ortaya çıkıyor. Alttaki devre yarım dalga doğrultma yapıyor. Bu nedenle AC sinyalin negatif alternansı D2 diyotu tarafından sıfırlanıyor. Üstteki devrede ise köprü diyot kullanılmış. Hem pozitif hem de negatif alternans doğrultulmuş. Bu nedenle alttaki devrede kullanılan D2 diyotuna ihtiyaç olmamış.
Her iki devrede de kullanılan R1 dirençleri aynı amaca hizmet ediyor. İlk enerjilenme sırasında olası bir patlamayı -sigorta attırmayı-ark çıkmasını vb engelliyor. Bildiğiniz gibi doğru polarma altında diyotların iç direnci sıfıra yakın kabul edilir. Her iki devrede de ilk enerji verildiğinde kondansatör boş olacağı için ( Kondansatörler de ilk anda kısa devre gibi davranır ) Faz-Nötr hattını kısa devreye düşürür. Bu da ark çıkmasına veya sigorta atmasına neden olur. Bunu engellemek için R1 direnci C1 kondansatörünün akım hattına seri bağlanır ki yavaş yavaş şarj olsun.
Üstteki devrede B1 diyotu, Alttaki devrede ise D1 diyotu doğrultucu olarak kullanılmıştır.
Her iki devrede de C2 Kondansatörleri blok kondansatörüdür.
Üstteki devre D1 diyodu , Alttaki devrede ki D3 diyotu zener diyottur ve çıkıştaki gerilimin zener gerilimini geçmesine izin vermez.
Şimdi bu malzeme değerlerinin nasıl hesaplandığına bakalım. Bu işi yaparken devremizi bloklara ayıralım. İlk olarak Gerilim düşürme bloğunu oluşturan R1-C1 elemanlarını hesaplayalım.
İlk olarak Enerji R1-C1 seri devresi üzerinden akacaktır. R1 için kullanım nedenini açıklamıştık. C1 kondansatörünü yavaş bir şekilde şarj edecekti. Ancak ikinci bir görevi daha var ki o da gerilimi düşürmek. C1 ve R1 gerilimi nasıl düşürüyor; Tabi ki çekilen akımı sınırlayarak. Yani her iki elemanda direnç gibi davranmalı. R1 için sorun yok, o zaten direnç. C1 için ise XC dediğimiz Reaktans gündeme geliyor. Nedir XC ?
Kısaca ; Kondansatörlerin AC ( Alternatif Gerilim ) 'ye karşı gösterdiği dirençtir. Formülü ; XC=1/(2.pi.f.C)
XC= Ohm
Pi = 3,14
f = Hz
C = µF
Bu hesaba başlamadan önce ihtiyacımız olan akımı bilmemiz gerekiyor. Diyelim ki 100 mA lik bir kaynağa ihtiyacımız var. İşe Ohm kanunu ile başlıyoruz.
I=U/R ==> 0,1=220/R ==> R= 2200 Ohm.
Yani 220V gerilim altında 100 mA lik bir akım sınırlaması yapmak istiyorsak 2,2 K bir dirence ihtiyacımız olacak. Bu direncin gücü de ;
P=I².R ==> P=(0,1.0,1).2200 ==> P=22 Watt
Yani 220V gerilim üzerinde 100 mA akım sınırlaması için 2.2 K 22W bir dirence ihtiyacımız var. Çok büyük bir güç. Bu tür devrelerde kondansatör kullanılmasının nedeni işte bu güçtür. Dirençler şebekeden aktif güç çekerler, bu nedenle de ısınırlar. Kondansatörlerin çektiği aktif güç oldukça düşüktür. Bunun için ısınma sorunları fazla olmaz. İşte kondansatörlerin XC sinden istifade ederek direnç olarak kullanılma nedenleri bu. Şimdi yukarıda hesapladığımız 2.2 k lık 22 watt direnç yerine nasıl bir kondansatör bağlarız onu hesaplayalım;
İhtiyacımız olan direnç 2.2 K idi. Bunu hesaplarken R1 direncini de unutmamamız gerekiyor. 100 Ohm luk bir şarj direnci kullandığımızı varsayalım. Hesap şöyle yapılıyor;
Z = 2200 ohm ( R1 direnci ile C1 Kondansatörünün toplam direnci - AC devre Empedansı olarak bilinir. )
XC= ?? ohm
R = 100 ohm
Z²=XC² + R² ==> 2200²=XC² + 100² ==> XC²=2200² - 100² ==> XC= 2198 ohm
Toplam empedansı kullanarak ihtiyacımız olan XC değerini bulmuş olduk. Şimdi bu XC ye karşılık gelen kapasite değerini bulalım;
XC= 2198 ohm
Pi = 3,14
F = 50 Hz
C = ?? µF
XC=1/(2.pi.F.C) ==> 2198=1/(2 . 3,14 . 50 . C) ==>2198=1/(314 . C) ==> C=1,4 µF
Şimdi de Şarj direncinin gücünü hesaplayalım;
P=R.I² ==> P=100 . 0,1² ==> P= 1,0 Watt
Yani 220 V 50 Hz lik bir gerilime 100 ohm 1,4 µF lık bir kondansatörü seri olarak bağlarsak, bu hat üzerinden 100 mA akım çekebiliriz. Kısaca özetlersek; Böyle bir hesap işleminde basamaklar şöyle olacak,
1. İhtiyacımız olan akımı bilmeliyiz. ( I )
2. I=U/R Formülünden ihtiyacımız olan direnci bulmalıyız ( Z )
3. Şarj direnci olarak kullanmak istediğimiz direnç değerini bilmeliyiz. ( R )
4. Z²=XC²+R² Formülünden XC değerini bulmalıyız.
5. XC=1/(2.pi.f.c) Formülünden ihtiyacımız olan kapasiteyi bulmalıyız. ( C )
6. P=R.I² Formülünden Kullanacağımız şarj direncinin gücünü hesaplamalıyız. ( P )
Buraya kadarki kısımda devremizin verebileceği maksimum akımı hesaplamış olduk. ( Çıkışı kısa devre edersek bu değerlerle 100 mA akım geçecektir. ) Ancak gerilim ile ilgili henüz bir şey yapılmadı. Bu devrenin ( Direnç kondansatör ikilisinin ) çıkışını boş bırakırsanız 220 Volt gerilimi aynen görürsünüz. Çıkıştaki gerilimin değerini uygulayacağınız yük belirliyor. Diyelim ki çıkışa ( Artık diyotlarımızı bağlı kabul edelim ve çıkışın DC olduğunu düşünelim ) 20 ohm direnci olan bir yük bağladık.Yük üzerine düşecek gerilim ;
UL=I.R ==> UL=0,1 . 20 ==> UL=2 Volt ( Buradaki I değeri bizim verebileceğimiz maksimum akım oluyor. Yani güç kaynağının akımı )
Şimdi elimizde bir devre var ve bu devre 5 volt altında 50 mA akım çekiyor olsun. Devrenin yükü R=U/I dan R= 100 ohm bulunur.
Bu devreyi yukarıdaki düzeneğe bağlayacağımızı düşünelim ve bakalım devre üzerinde kaç volt düşecek;
UL=0,1 . 100 ==> UL=10 Volt
Bu şekilde hesaplayarak ihtiyacımız olan güç kaynağını yapabiliriz. Bu güç kaynağının çıkışı boşta kalabilir. Bu nedenle çıkışın zener diyot veya bir dirençle mutlaka yük altında bırakılması gerekiyor. Aksi halde bu uçlarda şebeke gerilimini görmek mümkün olacaktır.
Bu arada yazmayı unutmuşum. Kullanılacak kondansatörün mutlaka kutupsuz olması gerekiyor. Yani üzerinde ACV-AC ya da ~ işareti olmalı. Aksi halde kondansatörünüz patlar.
İnventor hocam mükemmel bir anlatım.elinize sağlık.teşekkürler.
inventor,
gerçekten yararlı bilgiler vermişsin.emeğine sağlık.
çok güzel bir anlatım ellerine sağlık
hocam çok açıklayıcı bir anlatım olmuş teşekkürler.Birde o kondansatörü paralel bağlıyorlar kondansatörle gerilim bölme mi yapıyorlar yoksa aynı şekilde gerilim sınırlama mı yapıyorlar. aşağıda ekte verdiğim devrede 0.02ma çekilmiş ama benim ihtiyacım olan akım 150-200 ma arası birşey en fazla 200 ma yani bu devrede yada diğer devrede nasıl bir farklılık yapmam gerekiyor zener kullanmadan ucuna led bağlasak ne gibi değişikler yada hatalar meydana gelir acaba.
Eklemiş olduğun dosyada direnç ile kondansatör paralel bağlı. niye böyle bir şey yapmışlar bilmiyorum. Sanki uygun direnç bulamamışlar da kondansatör ile direnç ayarlamışlar gibi. Ve ilk kez gördüğüm bir şey. Siz bizim verdiğimiz şemaları uygulayın. Zener bağlamadan devre yaparsanız; çekilen akımda herhangi bir nedenle azalma olursa çıkış voltajınız çok yükselecektir. Tehlikeli bir durum. O nedenle kullanmanızı öneririm. Devre hesaplarını vermiştik. İhtiyacınız olan akım için hesapları oradan yaparsınız.
Bu arada dikkatimi çekti, eklemiş olduğunuz dosyadaki ledler için mi bu devreyi yapacaksınız? Eğer öyle ise size 200 mA lik bir güç kaynağı gerekmiyor. Ledlerin hepsi seri bağlanmış. 15 mA lik bir kaynak işinizi görecektir. Kırmızı ledlerin normalde çalışma gerilimi 2-3 volttur. 15 adet seri led için 30 volt gibi bir gerilim vermeniz gerekiyor. Akım da 5-15 mA arasında led çeşidine bağlı olarak değişebilir.
Alıntı yapılan: inventor - 07 Aralık 2012, 08:25:14
Eklemiş olduğun dosyada direnç ile kondansatör paralel bağlı. niye böyle bir şey yapmışlar bilmiyorum.
@inventor
paralel bağlı direncin amacı kondansatörü deşarj etmesidir. ani kesintilerde bazen kondansatör üzerinde yüksek voltaj yüklü kalıyor ve boşaltman gerekiyor. direnç işte bunu sağlıyor.
ac motorların flitrelerindeki kondansatörlerdede buna benzer dirençler görürsün. omaj değerleri ise fazla akım sızdırmaması için çok büyük olur.
Bu arada, trafosuz LED besleme devrelerine neden bukadar güveniyorlar anlamıyorum. heralde maliyet düşük olsun diye yapıyorlar ama bu sistem çok uzun ömürlü çalışmaz. sık sık LED bozarsınız.
bence ucuz bir smps devresi alıp bununla beslerseniz daha iyi olur. ben öyle yapıyorum ve sıkıntı yaşamdım.
Direncin değerine bakmamıştım. 47K imiş. Haklısın bu değerle deşarj direncidir. Devreden çekilecek akım oldukça az sanırım bu nedenle seri direnç kullanmamış.
slm etepic üyeleri ve ziyaretcileri yukarıdaki devreyi ekte vermiş olduğum dosyadaki gibi kurdum benim
led'lerimin datasheetinde
3v 150 ma yazıyor bu ledler yarım power dedikleri tek çipli ,çipi büyük,ışık derecesi 3 çipli 5050 beyaz led den 2 kat daha fazla ışık veren bir led. bunları 220v ile sürmek istiyorum yukarıda daha önce paylaşmış olduğum devredeki ledler 5050 3 çip'li bu devreyi ben kendi led ime göre dizayn etmek istiyorum. eklemiş olduğum devreyi kurdum çalıştırdım sıkıntı yok çalıştı ancak 180 ohm 5 w direnc acayip derecede ısındı. hemen olmasa da 10 20 sn sonra el değmeyecek şekilde ısınıyordu bende bir 180 ohm 5w daha alıp aynı dirence paralel bağladım buda 10w 90 ohm yapıyor. ısınma biraz olsa azaldı ama genede el yakıyor. devreye 5w 800 ohm da taktım aynı 129 ma geçiyor, 10w 60 ohm da taktım 130 ma yani değer değişince ma de pek fazla değişiklik yok .
2.2 uF kondansatöre 4.7 uF taktım. devre 180 ma çekiyor. 1 uF taktım 60 ma çekiyor ısınma az bunu nasıl çöze bilirim,12v zener bağladım zener hemen kısa devreye düşüyor. aynı şekilde 15v zenerde bağladım aynı biraz yakyor daha sonra kısa devreye düşüyor. Anlayacağınız hiç bir şey anlamadım bu devreden :) . kısa devreye düşüncede aynı 130 ma çekiyor direnç aynı ısınıyor bende zener takmadım ama led'lerin sayısı 9 a yükselttim 4 yada 3 olursa problem olur diye düşündüğüm için led'lerden elimde az sayıda var 30 tane filan bunları deney için aldım. Onlarıda yakmak istemiyorum.
nasıl bir çözüm ürete biliriz acaba inventor hocam direncin değerini hesapta 3 W civarı çıkıyor ben orada 180 ohm 5 w takıyorum gene aynı hiç takmasam led'ler patlıyor . direncin değeri ne olmalı bu devrede yada neden dolayı ısınıyor. 820 k'lık direnci takmasam çalışıyor ama ben güvenlik nedeniyle kondansatör deşarj etsin diye takıyorum ne olur ne olmaz diye yardımlarınızı bekliyorum. şimdiden teşekkürler.
Elinizdeki ledler için datasheet linki verebilir misiniz?
Hasanb,
Devrene bakılırsa 4 adet led'i seri bağlamışsın. Bu durumda devren 3x4=12V voltaj isteyecek ledler seri bağlı olduğu içinde 150 ma akım gerekecektir.
Buna göre hesap yapalım.
R=V/I = 220/0,15 = 1466 ohm.
P=I2 x R = 0,15 x 0,15 * 1466 = yaklaşık 33 watt.
Z2=XC2 =Z2-R2= 1462x1462 - 100 x 100= 1462 ohm. (akım sınırlama direnci seri 100 ohm alındı)
XC=1/(2.pi.F.C) = 1/2 x 3,14 x 50 x C , C= 1000000/(2x3,14x50x1462) buradan C=2,17 ve yaklaşık 2,2 uF olarak bulunur.
Şarj direnci güç değeri,
P=0,15 x 0,15 x 100=2,25 yada yaklaşık 3 watt olmalıdır.
Bu durumda devreye şöyle bir bakarsak, 220VAC bir koldan 2,2uF 400 V (üzerinde uçlarına paralel 470K olacak) bir kondansatörle köprü diyota girecek. Diğer koldan 100 Ohm 5 watt lık bir dirençle köprü diyotun diğer ucuna girecektir.
Köprü diyot dan sonra 10uF 35V luk bir kondansatör kullanılması uygun olacaktır. Burada ayrıca zener kullanmaya gerek yoktur. Ledler kendileri zaten zener diyot gibi davranıyorlar. Bu şekilde bir devre kurarsan ısınan olmaması lazım. Varsa elindeki led parametreleri yanlış demektir.
Ete
Göndermiş olduğun datasheete göre konuşacak olursak;
- Senin kullanmak istediğin ledin tam olarak hangi ışık değerine sahip olduğunu bilemiyorum. O nedenle net olarak hesap yapamayacağım. Datasheette ki ledlerden hangisi sana ait bildirmen gerekiyor.
- Datasheete göre ledlerin büyük çoğunluğu için 150 mA lik değerler verilmiş üst sınır olarak. Ancak hepsi için test akımı 50 mA olarak verilmiş ve önerilmiş.
- Ledlerin karakteristik eğrilerine göre eğer akım sınırlaması yapılmaz ise veya voltaj belli bir değerde tutulmaz ise; voltajdaki küçük değişimlere karşı led akımında büyük değişimler olacağı görülüyor.
(https://etepic.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs7.postimage.org%2F585bn1wuv%2FAds_z.jpg&hash=e4034edd88086407eb99436a8fa63e3bc15bba66) (http://postimage.org/image/585bn1wuv/)
Örnek verecek olursak;
Grafiğe göre 2,9V altında 45 mA akım çeken led , 3,2 V altında 130 mA akım çekiyor ve bu eğri lineer olarak yükseliyor.
Sizin verdiğiniz bilgilerde şu vardı : 3V 150 mA akımla çalışan led.......
Bu ledler datasheete göre 3V altında 70 mA akımla çalışmalı. Dikkate çarpan diğer bir konu ise 24. sayfanın sonunda verilmiş ;
(https://etepic.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs7.postimage.org%2Fi5a7zxwuv%2FAds_z2.jpg&hash=a58e141759c378aba395f306533ed3dd011a4424) (http://postimage.org/image/i5a7zxwuv/)
Burada 50 mA altında besleme voltajının Max. %10 -+ olarak oynayabileceği söylenmiş. Ama yine akımı 50 mA almışlar.
Ledleri daha yüksek akımlarla sürmek tabii ki mümkün , bu nedenle kataloglarda o değerler veriliyor. Ancak bunlar için led sürücü devreleri kullanmak lazım. Akımı mutlak kontrol altına almak lazım. Bu işleri aşağıda yapıldığı gibi basit sistemlerle yapmak doğru değil. O zaman ne yapmalı , ledi önerilen akımlarda kullanmalı. Ve mutlaka zener vb bir elemanla voltaj sabitlenmeli. Aksi halde besleme gerilimi artan led daha fazla akım çeker ve bu döngü sonunda ya ledi bozar ya da beslemeyi. LED-ISI-AKIM-IŞIK arasında basit bir bağlantı kuracak olursak ;
ISI + ==> IŞIK -
ISI + ==> AKIM -
VOLTAJ + ==> AKIM +
AKIM + ==> IŞIK +
Burada gerilimi kontrol altına almadığımızı düşünelim yani çekilen akıma göre oynayan bir gerilim olsun ( ki öyle ).
Led ışık vermeye başlayınca ısınacaktır. Belli bir noktadan sonra Isınan ledin akımı düşmeye başlayacaktır. Bu nedenle ledin beslemesi yükselecektir. Gerilimin yükselmesi Akımın artmasına neden olacaktır. Akım artınca ledin ısınması da devam edecektir. Ve bu şekilde bir yerlerde son bulacaktır.
Aşağıda anlatılan besleme şekli düşük akımlı basit ledler içindir. Veya devreler için. Ama işin için power led gibi çektiği akım göreceli olan cihazlar girdiğinde mutlaka gerilim sabitlemesi yapılmalı ve akım kontrol altına alınmalıdır.
Elinizdeki ledin hangisi olduğunu bildirirseniz hesap yapmaya çalışırız.
HOCAM şimdi benim kullandığım led'in kataloğu bu öncelikle.beyaz led kullanıyorum.bilmiyorum katalogda hangisi olduğunu bu devreyi 140-145 ma de çalıştırılıyor ve bunda akım koruma var 2 tane transistör mü mosfet mi tam bilmiyorum.bu şekilde kullanılıyor. Aliminyum plaket üzerine monte edili.bu ledin altında soğutucu var. soğutucu alüminyum plakete lehimli ve 140-145 ma arasında akım sınırlı şekilde 12v ta çalışıyor. Bende bunu 130ma de aynı şekilde aliminyum plakette çalışacak ancak 220v da çalışmasını istiyorum sizinde bu yazınızı görünce 100 ma veriyorsa 130 ma neden veresin dedim.Kullanan adam bana 145ma de çalıştırıyor bana o kadarı gerekmez ha olursa iyi olur .Yeter ki kondansatör ile watt'lı direnç ısınmasın.Bende akım koruma yapabilirim ancak voltajda nasıl birşey yapacağım. Oraya 12v zener de taktım 15v zener de taktım ikisin dede kısa devreye düştü.Ama sigorta felan atmadı. kısa süreliğine bir kısa devre 2-3 sn bir şey.
Muhtemelen elinizdeki led 150 mA e kadar DC akım ile sürülebiliyordur. Önce led sürme konusunda kısaca bilgi vereyim , sonrasında sizin için bir devre oluşturalım.
Önceki mesajda da dile getirdiğimiz gibi , ledleri yüksek akımlarla sürmek mümkün. Hatta kaliteli markalara ait led sürücülerde 10 amper gibi rakamlar ledlerin içinden geçirilebiliyor. Ancak kataloglarda genelde bu akım değerleri belirtilmiyor. Led için max. Dc akım değerlerini datasheetlere koyuyorlar. Peki 10 amper nedir, datasheetteki 150 mA nedir?
Datasheetlere koyulan akım değeri lede uygulayacağınız DC çalışma gerilimi altında ledin çekeceği akımdır. Böyle bir uygulamada akım sürekli olup led üzerindeki ısınma yukarı yönde gerçekleşir. Eğer akımı sınırlayan bir düzenek yoksa bir süre sonra bu ısı ledi bozar. O nedenle DC gerilim altındaki üst akım sınırlarında pek dolaşılmaz.
Gelelim 10 amper konusuna. Ledi bozan şey akım değil ısı. Ledi sürerken DC akım değil Kare dalgaya bağlı bir AC akım kullanırsanız ısınma durumu değişmiş oluyor. Şöyle ki; Led ilk gelen + pals ile ışık veriyor ve ısınma başlıyor ancak kısa bir süre sonra bu + pals kesiliyor. Led sönüyor ve soğuyor. Tekrar ikinci pals geliyor ve bu sürekli olarak tekrar ediyor.
Bu çalışma şeklinde ledin yanıp sönme hızını kataloglardaki ısı bilgileri belirliyor. Mesela sizin led için konuşursak; (LM561A sayfa 13)
- Forward Current IF 150 mA
- Peak Pulsed Forward Current IFP 300 mA Duty 1/10 pulse width 10ms
şeklinde bir bilgi var. Burada diyor ki ; DC akım max. 150 mA verilebilir.
PWM verecekseniz 300 mA e kadar verebilirsiniz. 300 mA geçmenizi engelleyen konu ;ledin soğuma zamanı,duty oranı ve peryottur.
Bu ledden 300mA akım geçirebilmek için mutlaka uygulanan gerilimin arttırılması gerekir. Özel ( kaliteli ) led sürücülerde bu gerilim 25-30 V gibi değerlere çıkabiliyor. Peryot kısalıyor,pwm frekansı artıyor. Nereye kadar; ledin ısısı ileri yönde tırmanmayı bırakana kadar. Bu kritik bir değerdir. Eğer led giderek ısınıyorsa pwm frekansını aşağıya çekersiniz veye duty oranı ile oynarsınız ki pals aralıklarında led soğuyabilsin.
Şimdi gelelim sizin devrenize. İlk olarak bizim temelini anlattığımız besleme ile power led doğrudan sürülemez. Mutlaka akım sınırlaması yapmak lazım. Bu iş zenerle beslemeyi sabitleyerek da olmaz sanırım. Çünkü led akımı ısıya bağlı olarak değişim gösterecektir. O zaman basit bir led sürücü yani akım sınırlayıcı yapmamız lazım. En basiti şu şekilde anlatılır;
(https://etepic.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fs2.postimage.org%2Fmn8yxyf11%2Ffgjfj.jpg&hash=d9532dc85f8dcfa0f2c25c5e828a09276818c52e) (http://postimage.org/image/mn8yxyf11/)
Devrenin çalışmasını kısaca anlatalım;
Devredeki ledlerin akımı Q1 transistörü ve R1 direnci üzerinden sağlanır. Q1 transistörünü R2 direnci iletimde tutar. Yani beyz polarmasını R2 direnci sağlar.Bu arada ledlerin çektiği akım R1 direnci üzerinde bir gerilim düşümüne sebep olur. Bu gerilim Q2 transistörü için beyz polarması demektir. Ledlerin çektiği akım arttıkça Q2 nin iletkenliğide artar ve Q1 transistörünün beyz polarmasını zayıflatır ( şaseye doğru çekmeye başlar ). Beyz polarması azalan Q1, içinden geçen akımı sınırlamaya başlar.Böylece ledlerin çektiği akım sürekli aynı kalır. Gelelim R1 ve R2 nin hesabına;
Transistör polarma hesapları ile ilgili bir yazı dizisi paylaşmıştık. Şimdi o konularla ilgili bir formül kullanalım.
I=VBE/R
I : Kollektör akımı olacak
VBE : Kullanılan transistörün Beyz - Emiter gerilimi olacak ( Tam iletkenlik gerilimi )
R : Emiter direncimiz ( R1 )
Siz ledleri 130 mA ile sürmek istemişsiniz. O zaman kollektör akımını 130mA alıyoruz.
Kullanılacak transistör nedir bilmiyorum. O nedenle biz VBE gerilimini 0,7 V olarak alalım. Bu rakam oldukça önemli. O nedenle hangi transistörü kullanacaksanız onun katalog değerini almalısınız. Formülde yerine koyalım;
0,13 A =0,7 / R ==> R=0,7/0,13 ==> R= 5,38 ohm. çıkar. Direncin küsuratına çok takılmayın. Genelde bu hesapla bulunan direnç değeri tekrar kullanılarak ledin akım değeri oynanır. Standart bir direnç bulunur. 5 ohm direnç bulmak mümkünse;
I=0,7/5 ==> I=0,14 A = 140 mA çıkar. veya 7 ohm direnç bağlarsınız : I=0,7/7 = 100 mA çıkacaktır.
Gelelim R2 nin hesabına;
R2=VCC/IB ==> R2=12V / 0,005 A ==> R2= 2400 ohm = 2,4 Kohm
Bu hesabı yaparken kullanılan transistörün katalogdaki max. IB akım değerinin 1/3 ini baz aldık. Besleme olarakta 12 volt kullanılacakmış gibi hesap yaptık. Transistörümüzün max. IB akımı katalogda 15 mA verilmiş olarak düşündük.
Şimdi yapmamız gereken tek şey bu devreyi ete hocamın hesapladığı devreye bağlamak olacak. R2 direnci ile oynamak gerekebilir. O nedenle 1K lık bir dirence seri olarak 5k civarında bir trimpot eklemek ilk değer tespiti için iyi olacaktır.
hocam dediğiniz gibi yaptım devre şöyle 220 ac girişin 1 nolu bacağına 2.2uf 250v ac kondansatör bağladım. 2 girişede 110 ohm 10w bağladım. köprü ile doğrultuktan sonra lere bağladım.
ledler 12v 129 ma akım koruma lı calışıyordu.
ben bağladım şuan calışıyor amcak aynen ısınma devam ediyor. anlaycağanız pek birşey değişmedi.
bunlar hazır modül şeklinde üçlü akım korumalı cc yazıyor üzerinde 2 tane mosfet var birtane 5r1 biratede 4k7 drenç var.buna bağadım sorun gene aynı devam ediyor.
ardadaşlar bilgisayarımdaki proton ide silindi programı arıyorum bir türlü bulamadım yardımcı olur musunuz..
İnventor hocam ağzınıza, kaleminize sağlık. Uzun zamandır bu konuyla ilgili araştırma yapıyordum. Ama bu kadar sade ve anlaşılır bir anlatımı görmemiştim. Çok işime yaradı teşekkürler. Konuyla ilgili basit bir iki sorum olacak.
1. Çıkışa 2V luk bir led bağladığımızda çıkış voltajı 2 V olacak, 12V luk bir cihaz bağladığımızda(veya 6 adet 2V led seri bağladığımızda) çıkış voltajı 12 V olacak değil mi?
2. Zener diyot(33V) veya kondansator(50V) olduğundan dolayı ilk çalıştırma anında 1 adet ledin yanma ihtimali yok mu, veya bunu nasıl önleriz?
Alıntı yapılan: timur_ok - 18 Haziran 2014, 14:25:26
1. Çıkışa 2V luk bir led bağladığımızda çıkış voltajı 2 V olacak, 12V luk bir cihaz bağladığımızda(veya 6 adet 2V led seri bağladığımızda) çıkış voltajı 12 V olacak değil mi?
Aynen öyle kullanılacak
Alıntı yapılan: timur_ok - 18 Haziran 2014, 14:25:26
2. Zener diyot(33V) veya kondansator(50V) olduğundan dolayı ilk çalıştırma anında 1 adet ledin yanma ihtimali yok mu, veya bunu nasıl önleriz?
Yapacağınız devre 5 Volt çıkış verecekse sizin 33 V zener takmanızın bir anlamı olmaz. 8V civarında bir şeyler takarsınız. Bu arada bu tür devrelerde çıkışı yüksüz bırakmamak gerekiyor. Çıkış uçlarına düşükte olsa akım çeken bir direnç bağlamak faydalı olacaktır. Mesela 100 mA lik bir güç kaynağı yaptınız diyelim. Çıkışta yük yokken 3-5 mA civarında akım çekmek faydalı olacaktır. Böylece çıkış gerilimi alıp başını bir yerlere gitmez.
Tekrardan çok teşekkür ediyorum. Konuyla ilgili soru işareti kalmadı sayenizde.
Alıntı yapılan: inventor - 19 Ekim 2012, 11:35:30
(https://etepic.com/resim/uploads/1350702250.gif)
(https://etepic.com/resim/uploads/1350649974.gif)
Merhaba,
İnternet de bir çok yerde bu tür devreleri görmüşsünüzdür. Asıl sorun kullanılacak olan elemanların hesapları konusunda çıkıyor sanırım. Kısaca anlatayım dedim.
İki devre arasındaki temel fark; doğrultucu sisteminde ortaya çıkıyor. Alttaki devre yarım dalga doğrultma yapıyor. Bu nedenle AC sinyalin negatif alternansı D2 diyotu tarafından sıfırlanıyor. Üstteki devrede ise köprü diyot kullanılmış. Hem pozitif hem de negatif alternans doğrultulmuş. Bu nedenle alttaki devrede kullanılan D2 diyotuna ihtiyaç olmamış.
Her iki devrede de kullanılan R1 dirençleri aynı amaca hizmet ediyor. İlk enerjilenme sırasında olası bir patlamayı -sigorta attırmayı-ark çıkmasını vb engelliyor. Bildiğiniz gibi doğru polarma altında diyotların iç direnci sıfıra yakın kabul edilir. Her iki devrede de ilk enerji verildiğinde kondansatör boş olacağı için ( Kondansatörler de ilk anda kısa devre gibi davranır ) Faz-Nötr hattını kısa devreye düşürür. Bu da ark çıkmasına veya sigorta atmasına neden olur. Bunu engellemek için R1 direnci C1 kondansatörünün akım hattına seri bağlanır ki yavaş yavaş şarj olsun.
Üstteki devrede B1 diyotu, Alttaki devrede ise D1 diyotu doğrultucu olarak kullanılmıştır.
Her iki devrede de C2 Kondansatörleri blok kondansatörüdür.
Üstteki devre D1 diyodu , Alttaki devrede ki D3 diyotu zener diyottur ve çıkıştaki gerilimin zener gerilimini geçmesine izin vermez.
Şimdi bu malzeme değerlerinin nasıl hesaplandığına bakalım. Bu işi yaparken devremizi bloklara ayıralım. İlk olarak Gerilim düşürme bloğunu oluşturan R1-C1 elemanlarını hesaplayalım.
İlk olarak Enerji R1-C1 seri devresi üzerinden akacaktır. R1 için kullanım nedenini açıklamıştık. C1 kondansatörünü yavaş bir şekilde şarj edecekti. Ancak ikinci bir görevi daha var ki o da gerilimi düşürmek. C1 ve R1 gerilimi nasıl düşürüyor; Tabi ki çekilen akımı sınırlayarak. Yani her iki elemanda direnç gibi davranmalı. R1 için sorun yok, o zaten direnç. C1 için ise XC dediğimiz Reaktans gündeme geliyor. Nedir XC ?
Kısaca ; Kondansatörlerin AC ( Alternatif Gerilim ) 'ye karşı gösterdiği dirençtir. Formülü ; XC=1/(2.pi.f.C)
XC= Ohm
Pi = 3,14
f = Hz
C = µF
Bu hesaba başlamadan önce ihtiyacımız olan akımı bilmemiz gerekiyor. Diyelim ki 100 mA lik bir kaynağa ihtiyacımız var. İşe Ohm kanunu ile başlıyoruz.
I=U/R ==> 0,1=220/R ==> R= 2200 Ohm.
Yani 220V gerilim altında 100 mA lik bir akım sınırlaması yapmak istiyorsak 2,2 K bir dirence ihtiyacımız olacak. Bu direncin gücü de ;
P=I².R ==> P=(0,1.0,1).2200 ==> P=22 Watt
Yani 220V gerilim üzerinde 100 mA akım sınırlaması için 2.2 K 22W bir dirence ihtiyacımız var. Çok büyük bir güç. Bu tür devrelerde kondansatör kullanılmasının nedeni işte bu güçtür. Dirençler şebekeden aktif güç çekerler, bu nedenle de ısınırlar. Kondansatörlerin çektiği aktif güç oldukça düşüktür. Bunun için ısınma sorunları fazla olmaz. İşte kondansatörlerin XC sinden istifade ederek direnç olarak kullanılma nedenleri bu. Şimdi yukarıda hesapladığımız 2.2 k lık 22 watt direnç yerine nasıl bir kondansatör bağlarız onu hesaplayalım;
İhtiyacımız olan direnç 2.2 K idi. Bunu hesaplarken R1 direncini de unutmamamız gerekiyor. 100 Ohm luk bir şarj direnci kullandığımızı varsayalım. Hesap şöyle yapılıyor;
Z = 2200 ohm ( R1 direnci ile C1 Kondansatörünün toplam direnci - AC devre Empedansı olarak bilinir. )
XC= ?? ohm
R = 100 ohm
Z²=XC² + R² ==> 2200²=XC² + 100² ==> XC²=2200² - 100² ==> XC= 2198 ohm
Toplam empedansı kullanarak ihtiyacımız olan XC değerini bulmuş olduk. Şimdi bu XC ye karşılık gelen kapasite değerini bulalım;
XC= 2198 ohm
Pi = 3,14
F = 50 Hz
C = ?? µF
XC=1/(2.pi.F.C) ==> 2198=1/(2 . 3,14 . 50 . C) ==>2198=1/(314 . C) ==> C=1,4 µF
Şimdi de Şarj direncinin gücünü hesaplayalım;
P=R.I² ==> P=100 . 0,1² ==> P= 1,0 Watt
Yani 220 V 50 Hz lik bir gerilime 100 ohm 1,4 µF lık bir kondansatörü seri olarak bağlarsak, bu hat üzerinden 100 mA akım çekebiliriz. Kısaca özetlersek; Böyle bir hesap işleminde basamaklar şöyle olacak,
1. İhtiyacımız olan akımı bilmeliyiz. ( I )
2. I=U/R Formülünden ihtiyacımız olan direnci bulmalıyız ( Z )
3. Şarj direnci olarak kullanmak istediğimiz direnç değerini bilmeliyiz. ( R )
4. Z²=XC²+R² Formülünden XC değerini bulmalıyız.
5. XC=1/(2.pi.f.c) Formülünden ihtiyacımız olan kapasiteyi bulmalıyız. ( C )
6. P=R.I² Formülünden Kullanacağımız şarj direncinin gücünü hesaplamalıyız. ( P )
Buraya kadarki kısımda devremizin verebileceği maksimum akımı hesaplamış olduk. ( Çıkışı kısa devre edersek bu değerlerle 100 mA akım geçecektir. ) Ancak gerilim ile ilgili henüz bir şey yapılmadı. Bu devrenin ( Direnç kondansatör ikilisinin ) çıkışını boş bırakırsanız 220 Volt gerilimi aynen görürsünüz. Çıkıştaki gerilimin değerini uygulayacağınız yük belirliyor. Diyelim ki çıkışa ( Artık diyotlarımızı bağlı kabul edelim ve çıkışın DC olduğunu düşünelim ) 20 ohm direnci olan bir yük bağladık.Yük üzerine düşecek gerilim ;
UL=I.R ==> UL=0,1 . 20 ==> UL=2 Volt ( Buradaki I değeri bizim verebileceğimiz maksimum akım oluyor. Yani güç kaynağının akımı )
Şimdi elimizde bir devre var ve bu devre 5 volt altında 50 mA akım çekiyor olsun. Devrenin yükü R=U/I dan R= 100 ohm bulunur.
Bu devreyi yukarıdaki düzeneğe bağlayacağımızı düşünelim ve bakalım devre üzerinde kaç volt düşecek;
UL=0,1 . 100 ==> UL=10 Volt
Bu şekilde hesaplayarak ihtiyacımız olan güç kaynağını yapabiliriz. Bu güç kaynağının çıkışı boşta kalabilir. Bu nedenle çıkışın zener diyot veya bir dirençle mutlaka yük altında bırakılması gerekiyor. Aksi halde bu uçlarda şebeke gerilimini görmek mümkün olacaktır.
Bu arada yazmayı unutmuşum. Kullanılacak kondansatörün mutlaka kutupsuz olması gerekiyor. Yani üzerinde ACV-AC ya da ~ işareti olmalı. Aksi halde kondansatörünüz patlar.
Hocam bu anlatımınız çok güzel. En azından hesaplamalarla ilgili bilgi sahibi oldum. Burada 1. devre daha kararlı gibi geldi. Yalnız hesapları devreye oturtamadım. Benim için görsel olması açısından bu hesaplamayı devre üzerinde gösterseniz olur mu? Mesela R1 direncinin değerinin nasıl alındığını anlamadım. Şimdiden çok teşekkür ediyorum.
inventor hocam. Cevap bekliyorum. Devrem yarım kaldı. Yardımcı olursanız sevinirim.
Inventor uzun zamandır siteye giriş yapmıyor. Geçenlerde bana mesaj attı ama tekrar kayboldu. Sanırım işleri çok bu sıralar.
Bu nedenle boşuna cevap bekleme. Zaten bir cevap vereceğinide sanmam zira bütün hesapları açık olarak vermiş. Anlatım gayet basit. Devre üzerinde bu nasıl anlatılır bilemiyorum.
Yazıyı okursan R1 direnci bi yerde şarj direnci (aslında akım sınırlama direnci) gibi çalışıyor. Değeri hep sabit 100 Ohm. Bir hesabı yok. Ama onu diğer hesaplara dahil ediyorsun.
Bana kalırsa oturup bir kaç kez anlatılanları oku ve kendine göre örnek hesaplar yap. KOlaylıkla öğrenirsin.
Ete
Teşekkür ederim.
Sayın Ete Hocam;
Verilen değerler doğrultusunda resmini verdiğim regüle devresini denedim. Bazı parçaların aşırı ısındığını tespit ettim. Bunların ısınma nedenleri ve çözüm yolları hakkında bilgi verir misiniz?
1- R1 direnci aşırı ısınıyor(Resimde yok. Direnç 1 watt)
2- D1 aşırı ısınıyor. Zener diyot 8 volt.
Bu besleme ile ne çalıştırdığını açıklamamışsın. Bu ısınma meselesi boşta yani yük bağlı değil iken olmuyordur umarım. Olamaz da. Boşta ısınıyorsa mutlaka devrende bağlantı hatası vardır.
Bir devrede ısınma var ise genel anlamda devrenin kapasitesinden daha fazla akım çekiyorsun demektir. Bu nedenle ne kadar akıma ihtiyacın var ve senne kadarını çekiyorsun kontrol et.
Görünüşe bakılırsa devreden 140-150 ma lik bir akım çekmeyi amaçlıyorsun. Aslında bu kadar yüksek akımlar için böyle devreler kullanmak pek doğru değil bence. Onun yerine trafolu bir sistem kullanmak daha doğru.
Ete
Tam da öyle hocam. Resimdeki durumda oluyor. Hatta 5V zener takıyorum. Çıkış 6.1V oluyor. Ben şöyle çözüm yolları buldum. Doğruluğunu bilmiyorum. Zeneri çıkarıp acaba kondansatörden çıkan gerilimi görmeye çalıştığımda 10 sn sonra kondansatörden fısss sesi çıktı :-) Birkaç gün malzeme alana kadar deneme yapamayacağım.
1- Yapılan hesaplamalarda şarj direnci tam 1 watt çıktı. Ben de tam değerinde bir direnç takınca ısınma yapmış olabilir mi? Acaba 2w bir direnç kurtarır mı?
2- C2 kondansatörü ile zener diyot arasına 450 Ohm direnç koysam. Gerilimi 15V ye düşürsem. Çünkü boşta kondansatör 75V çıkarıyor. Yanlış hesaplamadıysam 450 Ohm direnç koyduğumda 15V çıkış olacak. Bu da zeneri fazla zorlamayacak.
3- Bu deneyi breadboard üzerinde deniyorum. Bağlantılarda sorun yok ama 220v akımı kaldıramıyor mu diye de düşünmüyor değilim.
İşin açıkçası pek fazla öneride bulunamayacağım. AC gerilim ile oynamayı deney yapmayı sevmem. Hesap yaparım , uygularım oldu ise devam ederim olmadı ise taktik değiştirirm. Cesaretin var ise dikkat etmek kaydı ile istediğini deneyebilirsin.
Voltajın kademeli düşürülmesi akıllıca bir uygulama olabilir.
Ete
Teşekkür ediyorum hocam.
geçenlerde iş yeri kepenklerini açıp kapatan ufak bir modülü elime geçti içini açıp baktığımda pic işlemci role ve birkaç diyot smd bir 7805 benzeri ile düşürüp 220 volt motoru açıp kapatıyordu.
220 voltu diyotlarla doğrultup bu smd ile çalıştırmış ilginç değil mi?
Ete hocam;
Sanırım ısınmanın sebebi direncin düşük olması. Geçen 2w 100 Ohm direnç taktım. Aynı şekilde ısındı. 2w+1w dirençleri seri bağladım. İkisi de ısındı.
Direnci 100k alsak, hesaplamayı nasıl yaparız? AC devre empedansından, reaktans hesaplarken eksi değer çıkıyor. Tekrar yardımcı olursanız sevinirim.
İyi akşamlar...
Bu arada şöyle bir devre yaptım hocam. Kondansatör 680nf 400v, direnç 120k 1/2. Burada ısınma problemi o kadar yok. Ancak 1.7 miliamper akım sağladı.
Sana ne kadar akım lazım?
Ete
100 ma yeter.
Eğer hocam zamanınız varsa 100k şarj direnci ile hesaplama yaparsanız sevinirim.
100K şarj direnci olurmu hiç. Burada amaç dirençten kurtulup kondansatöre yük vererek ısınma problemini ortadan kaldırmaya çalışmaktır. Sen 100K şarj direnci alınca hesaplanan kondansatör değeri 31nF çıkıyor ki bu durumda voltaj aktarmada bütün iş dirence düşüyor demektir. Hal böyle oluncada ısınacaktır elbette.
İşin mantığını anlamadığın ortada. Ohm kanunu derki R=V/I Direnç değerini bu şekilde bulacağız.
V=220V , I= 0,1A bu durumda R=220/0,1= 2200 ohm çıkacak demektir. Yani bu sistemi sırf direnç ile yapacak olsak 220 hattına 2K2 direnç bağayıp yapmamız gerekirdi. Direnci diğer ucundan alacağımız akım 100 ma olacak idi. Peki direncin gücü ne olacak diye sorunca, P=I².R =0.1 * 0.1 * 2200= 22Watt. İşte bu yüzden bu işte direnç kullanmamaya çalışıyoruz. 22 watt lık direncin sen ne kadar büyük olabileceğini kestirebiliyormusun.?
Bu durumda bize 22watt 2k2 değerinde direncin, aynı empedansını verebilecek bir kondansatör gerekecek. Onuda şöyle hesaplıyoruz.
XC=1/(2.pi.f.C) , XC burada empedans oluyor. f=şebeke frekansı 50 hz, C ise hesaplayacağımız kondansatör oluyor.
Normalde araya başka hiç bir şey koymadan da bu işi yalnızca kondansatörle yapabilirsin. İşte hesap,
Formüldeki C değeri farad cinsinden olduğu için onu 1.000.000 na bölerek uF cinsinden hesap yapacağız.
C=(1.000.000)/(2. pi. f. XC)
C=(1.000.000)/2 x 3,14 x 50 x 2200)=
C=1.000.000/690.800=1,45 uF olarak hesaplanır.
Sana lazım olan 1,5 uF /400V voltluk seramik yada polyester bir kondansatör.
220 nin bir koluna bu kondansatörü diğer koluna da 100 ohm/1watt bağlarsan daha uygun olur. Hatta 1,5uF kondansatörün uçlarına paralel birde 220K direnç (1/8 watt) bağlarsan alet fişten çekilince kondansatörün hızla boşalmasını sağlar ve bu şekilde elini dokununca çarpılmazssın. Aksi taktirde kondansatör voltajı depolar fişten çekildikten sonra bile seni çarpabilir.
100 Ohm direnci gelen voltajı DC ye çevirdikten sonrada kullanabilirsin. Ben genellikle öyle kullanırım. Böylece kimse ısınmaz.
100K lık direnci unut.
Ete
Teşekkür ediyorum hocam. Bir öğretmen olarak anlatımdan anlatıma fark olduğunu düşünüyorum. Şu an taşlar yerine oturdu.
Ancak sadece şunu meraktan soruyorum.
Siz unut demişsiniz ama hesaplamada 100k direnç aldığımızda kondansatörün değeri 31nf olur demişsiniz. z^2=xc^2+r^2 formülünde xc - değer çıkıyor. Burada hesaplamada farklı bir yöntem mi var?
Bir de hocam Kayseri'de bu parçaları satan yerde 1,4 uf 400v kutupsuz kondansatör bulamadım. Daha doğrusu eleman 1,4 uf kutupsuz olmaz dedi. Önerileriniz nelerdir?
Tekrar tekrar teşekkür ediyorum verdiğiniz cevaplar için.
XC o formülden hesaplanmaz oradan toplam direnç hesaplanıyor. Yani kondansatör empedansı artı koyduğun 100 ohm direncin empedansı toplanıp toplam empedans hesaplanıyor.
Piyasada 1,5uF kutupsuz mevcut bulamıyorsan 1uF ile 470nF kondansatörleri paralel bağlayarak yapacaksın başka çaresi yok maalesef.
Ete
Tekrar tekrar teşekkür ediyorum. Bu arada direnç bölme ile ilgili bir arkadaşa yaptığınız yorumu da okudum. İnşallah hepsinden yararlanıp, kolektif bir devre yapıp burada paylaşacağım. İyi akşamlar.
Sayın Ete hocam;
Evde 680nf 400v kutupsuz kondasatör buldum. Bununla bir hesaplama yapmaya kalktım.
0.1 amper akım istiyorsam U=I*R den R=2200 ohm çıktı.
XC hesaplaması=1/(2*pi*f*C)
1/(2*3,14*50*680/1000000000) XC=4683 Ohm
Şimdi bağlayacağımız direnci hesaplayalım.
z= Devrenin toplam olması gereken toplam empedans
z^2=xc^2+r^2
2200^2=4683^2 + r^2
Buradan bağlayacağım direncin kaç ohm olması gerektiğini çıkaramadım.
eksi değer çıkınca mutlak değer mi uygulayalım?
mutlak değer uyguladığımda 5846 ohm çıkıyor. Bu doğru mudur?
Yanlış hesap. Madem XC=4680 ohm bu durumda alabîleceğin akım
I=V/R=220/4680=0,047 yani 47 ma olacaktır.
Ete
Tamamdır hocam. Yanlış anlamadıysam aynı şey 100k direnç için geçerli. Yani ben istesem de, 100k direnç kullanırsam 100ma akım elde edemem.
Sağolun hocam. Yolunuz düşer de Kayseri'ye gelirseniz Develi'ye de beklerim inşallah. Allah'a emanet olun. Allah razı olsun.
100k direnç kullanırsan ne olacağına bakalım. 680nf empedansı 4683 ohm idi buna 100k yı eklersek,
Z2=XC2+R2 formülünden toplam empedans 100109 ohm olarak bulunur.
I=V/R formülünden 220/100109=0,002 A yada 2 ma olacaktır. 100K voltaj geçirmek için büyük bir dirençtir. Kullanabilirsin ama 2 ma akım elde edersinki buda pratik olarak sıfır sayılır.
Buradan şu sonucu çıkarman gerekir rastgele direnç seçilmez. Bu sistemde direnç kullanacaksan en fazla 100 ohm olmalıdır. Altını kullanabilirsin ama üstünü kullanmak akıllıca olmaz dirençler ısınır.
Ete
Sayın arkadaşlar;
Uzun denemeler ve birkaç devre elemanı patlattıktan sonra trafosuz regüle devresi ile ilgili şu sonuçlara vardım.
1- Bu devrelerde alabileceğiniz ideal akım 40-70ma arası. İsterseniz yukarısını da alabilirsiniz ancak şarj direnci ve zener diyot aşırı ısınıyor.
2- Alınacak gerilim ise 5-8 v civarı. Yukarısında zener aşırı ısınıyor. Belli bir süre sonra bozuluyor.
Benim kullandığım devre eleman değerleri(invertor adlı üyenin verdiği 1. devre):
R1: 100 ohm 2w direnç
C1: 684k 400v kondansatör(kutupsuz)
C2: 200nf kondansatör
D1: 5v zener diyot
Alınan değerler: 5v 40mA.
Bu devrenin 225j 400v kondasantör ve 1w-3w 100ohm dirençle denedim. 130mA akım alıyorsunuz ama direnç ve zener diyot aşırı ısınıyor zener diyot bozuluyor.
Yine ilk devrenin zener diyotunu 12 v koydum. Zener diyot aşırı ısındı. 12 v zener diyot 13.50 v değer gösterdi.
Yanlışım varsa düzeltirseniz sevinirim. İyi günler.
Her şeyde olduğu gibi bu konuda da limitler var tabiiki. Aksi olsa idi trafo denilen elemanı kullanmaya gerek olmazdı. Bu sistem genelde 30-50 ma lik beslemeler için uygundur.
Voltaj tespitin doğru değil. Şöyle düşünmek gerekir. Büyük voltajdan biraz altına düşmek kolaydır ve daha az ısı ortaya çıkar. Dolayısıyla 12v luk sınırlama 5v luk sınırlamadan daha kötü olamaz. Kısaca düşürülen voltaj ne kadar fazla ise ortaya çıkan ısı o kadar fazladır.
Zener diyotlarında watt değeri vardır ve ısınma bununla ilgili olabilir. Bu sistemde en azından 1 wattlık zener kullanılması uygun olur.
Ete
Peki hocam 12v zener'in 13,5 v daha yukarısı değer vermesinin nedeni de watt ile ilgili mi?
O iş zenerin kalitesi ile alakalı olsa gerek.
Zaman zaman meraktan zenerleri test ederim. Mesela 12 v zener almışım birden fazla ve her birini test ediyorum. Kimisi 12 v tam değerini veriyor kimi 13v veriyor. Genelde üzeri voltaj veriyorlar azını veren yok .
Ete
Teşekkür ediyorum hocam. Sağolun.
Merhaba bu hesaplamalar için bir web sayfası yada Excel dosyası varmı?
http://www.nomad.ee/micros/transformerless/
Teşekürler arkadaşlar.
Merhaba ,
http://www.nomad.ee/micros/transformerless/
adresinden hesap yapmaya çalıştım ama beceremedim
rica etsem bana aşağıdaki değerlere göre hesap yapmayı tarif edebilir misiniz ?
giriş 220v 50 hz olacak
çıkış gerilimi DC 6V
200 mA olacak
İyi Çalışmalar
Hiç iyi bir yöntem değil. Adaptör kullanmak
daha mantıklı sanki;
http://tinyurl.com/zv7z2sf
Çıkış boş kalmamalı...
Trafosuz güç kaynağı en fazla 40-50 ma akımlar için kullanılabilir. Zaten hesap tablosunda C1 yerine 1uF koyarsanız ve R1 direncini de 100 ohm yaparsanız aşağı yukarı maksimum alabileceğiniz akım miktarını görebilirsiniz.
Elbette kondansatör değeri artırılarak daha fazla güç elde edilebilir. Ancak hem kapladığı yer hemde emniyet açısından sorunlar çıkartabilir. Bu nedenle 50 ma den büyük akımlar için Trafolu sistem kullanılmalıdır.
Ete
Merhaba,
Ben bu şekilde 3.6 v bir pili şarj etmek istiyorum.
Kızmayın ama bu prensipte çalışan birçok ticari ürün kullanılmakta elbette doğru bir teknik değil ama yinede kullanmak istiyorum.yardımcı olursanız sevinirim.
Kondansatörü 1uF/400V tak . R1 direncini 100 Ohm yap ve bu devreden 4 adet yap. Çıkışları birleştir. Böylece 200 ma yakın bir değer alabilirsin. Başka türlü olmaz. Bu 4 adet devreyi bir araya getirirsen zaten büyükçe bir trafo boyutuna ulaşmış olacaksın. Israrının sebebini anlamadım doğrusu.
Ete
Hocam bu yöntemle 3.6 v 900 ma ni-cad pili nasıl şarj edebilirim?
Hiç bilmiyorum maalesef. Bilen varsa söylesin.
Ete
Arkadaşlar Ete hocam da bahsetmiş. Ben de denediğim için söylüyorum. En fazla 5v 50ma akım alabilirsiniz. Daha fazlasında şarj direnci aşırı ısınıyor. Hele pil falan şarj etmek için hiç uygun değil.
bugün bir çalışan kartı ölçtüm .yüksüz haliyle 6v 40 ma ve bu haliyle 3.6v ni-cad pil şarj ediyor.
ve 2 yıldır kullandığım tıraş makinem 'de bu teknikle şarj oluyor. arkadaşlar amacım tartışmak değil Çinli üretici yapıyor ve biz bu tip ürünleri ışıldak,tıraş makinası vb..şeylerde kullanıyoruz neden başkalarının kullanıp bize sattığı şeyi bizde yapıp deneyim sahibi olmayalım ?
yardımlarınız ve fikirleriniz için teşekkür ederim.
çinliler yada başkaları bu tekniği maliyeti düşürebilmek için yapıyor.çokda sağlıklı bir yöntem değil pil şarjı için.bu şekilde şarj edilen pillerin kısa zamanda ömürleri bitiyor malesef.
Ben bir ışıldakta gördüm. Sadece kondansatörle şarj ediyor. Ne kesici devre ne de başka birşey. Sonra niye bunun pili hemen bozuldu diyoruz. Bence yeni teknoloji çıkana kadar en iyisi trafo ile şarj ☺☺☺
Bu devrelerde bence en büyük sorun izolasyon sorunu.
Pek tasvip etmediğim bir yöntem.
Kotan04 hocam izolasyon sorunu yoksa yapmanın bir sakıncası yok bence.Neden yapılmasınki.
bende yapmayı deneyeceğim birçok üründe kullanılmakta ve bu ürünlere 1 yıl garanti veriliyor :) işin özünde sizlerden web sayfasındaki hesaplamayı sormuştum yardımcı olursanız sevinirim.
Hocam yıllardır çok ciddi ürünlerde görüyoruz.Bunun tek kusuru düşük akım ve izolasyon zaafiyeti.Onun dışında amacı yerine getiriyorsa çokta handikap yapmamak lazım.Dikkat edilecek en önemli nokta yapacağınız üründe izolasyon zaafiyeti olacakmı olmuyacakmı.Yoksa no problem. ;D
ben bu yöntemi daha ziyade ucuz cihazlarda gördüm hep.cidddi ürünlerde hiç görmedim.bana denk gelmedi anlaşılan.
(https://etepic.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fdownload-cdn.german-pavilion.com%2Fdownloads%2Fimage.php%3Fexhibitor_bild_id%3D67399%26amp%3Bthumb%3D400x300%26amp%3Bts%3D1445431799&hash=da534a10fb3d336b7f1525eadb35994aaf8c4e52)
(https://ae01.alicdn.com/kf/HTB1AX47KFXXXXbIXXXXq6xXFXXXc/New-font-b-OMRON-b-font-Multifunctional-Time-Timer-font-b-relay-b-font-H3BA-N8H.jpg)
Endüstriyel ortamda kullanılan daha çok ürün var.Bunların çoğunda bu yapı var.İzolasyon endişesi olmayan ve akımın yettiği her yerde kullanılmasında bir sakınca yok demekki.
Koton04 hocam hesaplamalar ve değerler şekilde görülüyor.İncelersiniz.
(https://s23.postimg.org/kuja28muf/Ads_z.jpg) (https://postimg.org/image/kuja28muf/)
merhaba,
kısa süre öncesine kadar vestel manisa fabrikasında ar-ge bölümüne bağlı çalışıyordum. Geçen yıl bir projem için birkaç mühendis arkadaşa yukarıda şeması görülen trafosuz devreyi sordum. Sonuçta bu trafosuz devreler vestelin ve diğer markaların fırın/bulaşık/çamaşır makinalarında da kullanılıyor. Eğer bir sakıncası olmuş olsaydı on yıllarca evinize hizmet edecek bu makinalarda kullanmazlardı değil mi?
Sorum üzerine tecrübelerini anlattılar ve aklımda kalan kısımları burada paylaşayım;
1- seri bağlı kutupsuz kondansatörün volt değeri hakkındaki durumu hatırlamıyorum fakat, kapasite değeri ne kadar yüksek olursa çıkışta elde edilecek olan akım da ona göre yüksek oluyor.
2- zener diod akımı/watt olabildiğince yüksek kullanılmalı, fakat akımı yükseltmek amacıyla birden fazla diod paralel bağlı olarak kullanılmamalı. Çünkü kullanılsa da yükün tek zenere bindiği söylendi(7805 için de bu hep söyleniyor).
3- EN ÖNEMLİ KISIM: Bu trafoya bağlı olan devre, fazla akım çekmeyeceği zamanlar(uyku modu,bekleme...) zener diyotun korunması için bir transistör ve yüksek wattlı direnç vasıtasıyla güç direnç üzerine verilmeli. Yani devreden fazla akım çekilmediğinde tüm yük zener diyoda biniyor ve bu nedenle zener diyot ısınıp yanabiliyor. Eğer böyle bir durum var ise enerji bir transistör vasıtasıyla direnç üzerine verilmelidir.
hatırladıklarım şimdilik bu kadar.
Hocam söylediklerinizin hepsi doğrudur.Şemada belirttiğim değerler güç bakımından 2 katı seçilmiştir.
Aydınlatıcı güzel bilgiler için teşekkürler.
Alıntı yapılan: F®T - 30 Ocak 2017, 21:37:11
Hocam söylediklerinizin hepsi doğrudur.Şemada belirttiğim değerler güç bakımından 2 katı seçilmiştir.
Aydınlatıcı güzel bilgiler için teşekkürler.
Merhaba linkte bulunan resimde bu yöntemle şarj yapıyor.
https://postimg.org/image/3kosovn1r/
Alıntı yapılan: kotan04 - 30 Ocak 2017, 23:56:35
Merhaba linkte bulunan resimde bu yöntemle şarj yapıyor.
https://postimg.org/image/3kosovn1r/
Linkte gorulen devre çin işi led ampul devresi. Maalesef akım sınirlandirma konulmayip seri kondansator ile yapilan bu ampullerin ledleri kisa surede bozuluyor. Ama kondansatorlu devre calusmaya devam ediyor, onda sorun yok.
Alıntı yapılan: F®T - 30 Ocak 2017, 18:51:52
Koton04 hocam hesaplamalar ve değerler şekilde görülüyor.İncelersiniz.
(https://s23.postimg.org/kuja28muf/Ads_z.jpg) (https://postimg.org/image/kuja28muf/)
Hocam bununla ilgili hesaplamayı ayrıntılı olarak yapabilir misiniz? Bir de devreyi denediniz mi?
Alıntı yapılan: est32 - 30 Ocak 2017, 21:28:15
merhaba,
kısa süre öncesine kadar vestel manisa fabrikasında ar-ge bölümüne bağlı çalışıyordum. Geçen yıl bir projem için birkaç mühendis arkadaşa yukarıda şeması görülen trafosuz devreyi sordum. Sonuçta bu trafosuz devreler vestelin ve diğer markaların fırın/bulaşık/çamaşır makinalarında da kullanılıyor. Eğer bir sakıncası olmuş olsaydı on yıllarca evinize hizmet edecek bu makinalarda kullanmazlardı değil mi?
Sorum üzerine tecrübelerini anlattılar ve aklımda kalan kısımları burada paylaşayım;
1- seri bağlı kutupsuz kondansatörün volt değeri hakkındaki durumu hatırlamıyorum fakat, kapasite değeri ne kadar yüksek olursa çıkışta elde edilecek olan akım da ona göre yüksek oluyor.
2- zener diod akımı/watt olabildiğince yüksek kullanılmalı, fakat akımı yükseltmek amacıyla birden fazla diod paralel bağlı olarak kullanılmamalı. Çünkü kullanılsa da yükün tek zenere bindiği söylendi(7805 için de bu hep söyleniyor).
3- EN ÖNEMLİ KISIM: Bu trafoya bağlı olan devre, fazla akım çekmeyeceği zamanlar(uyku modu,bekleme...) zener diyotun korunması için bir transistör ve yüksek wattlı direnç vasıtasıyla güç direnç üzerine verilmeli. Yani devreden fazla akım çekilmediğinde tüm yük zener diyoda biniyor ve bu nedenle zener diyot ısınıp yanabiliyor. Eğer böyle bir durum var ise enerji bir transistör vasıtasıyla direnç üzerine verilmelidir.
hatırladıklarım şimdilik bu kadar.
Hocam 3. Madde ile ilgili devre şeması çizebliri misiniz.?
Devreyi denemedim.Kotan04 hocamın isteği üzeri verdiğim linkte hesaplama yaptım.Sizde yaptırabilirsiniz.