PWM İLE DC MOTOR HIZ KONTROLÜ

[demirfamily]

Merhabalar siteye yeni üye oldum ve gerçekten çok beğendim.Buradan benden büyük olan tüm abilerime ve benden küçük olan tüm kardeşlerime selamlar.Ete abiyle pic basic çalışmaya başladım ve gerçekten öğrenmek istiyorum.Aynı zamanda projemle de uğraşıyorum, projem dc motor hız kontrolü.Yalnız bu proje için üniversal motor kullanıyorum.Hocam benden motoru iki farklı şekilde kontrol etmemi istiyor.
1)Endüvi gerilimiyle motoru kontrol etmek
2)Uyarma akımıyla yani uyarma direnci ile motoru kontrol etme

Matkaptan aldığım bir motoru kendi çapımda alıp incelemeye çalıştım.Yalnız motorun bu iki kontrol yöntemine uygun olup olmama konusunda bilgimin yetersiz olmasından dolayı bir karar vermekte zorlandım.Birileri bana bu konuda yardımcı olabilir mi acaba şimdiden teşekkürler.

[ete]

Oyuncak motorların haricinde kalan endüstriyel motorlar iki türlüdür. Türlerin açıklamasına geçmeden önce bir DC motorun bileşenlerine bakmakta yarar var. Motor içinde bir dönmeyen sabit bir sargı (STATOR) ki çoğu zaman küçük motorlarda bu sargı yerine sabit bir mıknatıs vardır.  Orta kısımda ise rotor dediğimiz bir parça üzerinde de endüvi sargısı bulunmaktadır. Sargıların ucuda rotorun bir tarafında yer alan komutatör denilen bakır plakalara bağlanır.

Dedik ya motorlar iki türlüdür , işte sabit mıknatıstan statoru olanlar bir gurup stator sargısı olanlar diğer bir gurubu teşkil eder.

Şimdi hocanın senden ne istediğine bir bakarsak;
1. Endüvi Gerilimi ile Motoru kontrol etmek. Bu direk PWM ile motor kontrolü anlamına geliyor.
2. Uyarma akımı ile motoru kontrol etmek. Bu ise statoru olan bir motorun stator sargılarına verilen akımın kontrol edilerek motorun gücünü dolayısıyla dönüş hızını kontrol etmek anlamına gelir. Bu benim yorumum. Farklı yorumuolan var ise açıklasın ki yanlış yolda yürümeyelim.

PWM motor kontrolü sürekli karşılaştığımız bir sistem aslında Sonuçta motor bir H-Köprü devresi ile sürülerek kollardan birine PWM uygulanarak (genelde LOW side tarafına uygulanır) motor devrinin kontrol edilmesi temeline dayanır.

Uyarma akımı ile motoru kontrol etmeye gelince, küçük motor uygulamalarında pek karşılaşmadığımız olaydır bu. Aslında stator sargısı olan bir motorun önce stator sargısına voltaj verilerek sargıdan bir mıknatıs oluşturulur yada oluşturulması gerekir ki motor dönebilsin. Bu mıknatıs oluştuktan sonra fırçalar üzerinden rotor'a voltaj verilerek motor döndürülür.
Bu sistemde rotor ve stator farklı kaynaklardan beslenmelidir.
BU şekilde bir motor hiç sürmedim. Hatta elime böyle bir motor bile geçmedi diyebilirim. Mademki dış sargının gerilimini kontrol edeceğiz onuda PWM ile sürmek yararlı olabilir.
Bu durumda senin önce statoru sargılı olan bir DC motor edinmen gerekiyor. Önce bunu araştırmalısın. Sonrada nasıl kontrol edileceği konusuna geri dönebiliriz.



Ete

[demirfamily]

Anladım ETE abi ilk önce motor hakkında kesin bilgiye varmamız lazım kulağa hoş geliyor.Ben motorun bir kaç fotoğrafını çektim bana göre 2 kutuplu ve statoru sargılı gibi geldi ama dediğim gibi  sağlam bilgilere sahip birisi değilim.Bir de sen bakabilir misin ETE abi motora benden daha iyi bir yorum yapabileceğini düşünüyorum.Teşekkürler şimdiden ayrıca verdiğiniz diğer bilgiler için minnettarım size.

[F®T]

yanılmıyorsam bu üniversal bir motora benziyor.

[F®T]

bu motoru statora sabit dc gerilim verip rotor kollektörüne ayarlı dc gerilim vererek hız kontrolü yapılabilir.Ayrıca farklı kaynaklardan besleme mecburiyeti yok.büyük bir motorun kontrolünü bu şekilde yapmıştım ve bir sorunla şimdiye kadar karşılaşmadım.kontrolüde dediğim şekilde yapmıştım.statora sabit voltaj verip mıknatıslığı sağladım.rotor kollektörünede pwm ile aynı voltu ayarlı bir şekilde verip hız kontrolünü sağladım.ayrıca stator polaritesini değiştirip motor yönünün değişimini sağladım.

[demirfamily]

Evet abi universal motor. Ama dc ye cevrilip kullanılabilir bildiğim kadarıyla.

[F®T]

çevirmene gerek yok bunun uçlarına dc volt verirsen döner.onun için üniversal deniyor.

[demirfamily]

Anladım abi direk dc şekilde kullanabilirim. Yalnız motoru iki sekilde kontrol etmem istendi benden. Ilk mesajimda yazmıştım en başta. Senin açıklamaya calistigin yöntem hangisi oluyor tam olarak.

[F®T]

pek o kavramları anlayamadım.aslında açıkladığım sistem sabit mıknatıslı oyuncak dc motorların çalışma prensibine benzer.burdaki fark sabit mıknatısta stator manyetik alanını mıknatıs oluşturur.benim açıkladığımda stator sargısına verdiğin gerilim ile statorda manyetik alan oluşturur.aslında uyarılmaya yakın gibi düşünüyorum.çünkü stator voltajı sabit kalıyor dönmeye hazır bir şekilde bekliyor ve kolektorden verdiğin gerilim seviyesine göre kontrol oluşuyor.tabi öğretmen nasıl bir anlamda sordu bilemiyorum.

[demirfamily]

Anladım abi teşekkür ederim verdiğin bilgiler eminim işime yarayacak. Hocanın istediği iki yöntem ile motoru kontrol etmem lazım. Elimde olan bu motorun bu söylediğim iki yöntem için uygun olup olmadığını araştırıyorum. Çünkü motoru tanımam önemli.

[ete]

Bu motor yapacağın işe uygun bir motor.
F.T. Nin tarif ettiği yöntem endüvi gerilimini pwm ile değiştirerek motorun kontrol edilmesi yöntemi yani senin 1. Sırada açıkladığın yöntem oluyor.
Senin ikinci yönteminde ise stator gerilimi pwm ile değiştirilerek ve endüvi kısımına yani fırçalara sabit voltaj vererek kontrol edilmelidir.
Aldığın ödevin açıklaması çok zayıf. Motor kontrol edilecek denilmiş ama kontrol den ne kast ediliyor belli değil. Bu tür motorlarda iki türlü kontrol vardır. Hem devir kontrolü hemde dönüş yönü kontrolü. Önce bunu açıklığa kavuştur. Her ikisinidemi yapacaksın yoksa yalnızca devir kontrolümü yapacaksın.

bu arada bilgi toplamaya başla pwm nedir nasıl elde edilir nasıl kontrol edilir.sinyal nasıl kuvvetlendirilir gibi konuları araştır.

Ete

[demirfamily]

Aslında ödev tam olarak devir kontrol odaklı ETE abi ama yön kontrolü de işe renk katar diye düşünüyorum lakin projemi zorlaştırmadigi sürece. Projede motoru dediğim bu 2 yöntem ile kontrol edeceğim ve son olarak da lcd de devir kontrolünü göstereceğim hocaya.Dedigin konuları  araştırmaya başlayacağım Ete abi.

[F®T]

yön kontrolünde ya stator uçlarının polaritesi yada kollektör uçlarının polaritesini değiştirmelisin.

[demirfamily]

Tamam sayın F.T abi öyle yaparım Teşekkürler. Şimdi PWM ve pic basic çalışıyorum. Bunları biraz kavradiktan sonra yavaş yavaş başlayacağım projeye . Verdiğiniz bilgiler işime eminimki cok yarayacak. Daha sorularım var ama sırası geldikçe daha mantikli olur. Tekrar Teşekkürler abi.

[demirfamily]

Arkadaşlar merhaba size bir kaç sorum olacak.PWM çalışıyorum ve arada da pic basic ilerletmeye çalışıyorum.Bir yandan da doğru bilgilerek alarak projeme başlamak istiyorum.

Soru 1) PIC16F876 yada PIC16F877 den herhangi birini(sanırım iki pwm modülleri var bunların ve ben motorumu iki farklı şekilde kontrol edeceğim.Bunlar: endüvi gerilimi ile kontrol(rotor üzerindeki sargılar) ve uyarma direnci ile kontrol(statordaki sargılar) ) kullanarak bu iki kontrol yöntemini pwm ile aynı pic üzerinde halledebilir miyim?

Soru 2)Eğer bir yorumunuz olursa tabi yoksa sıkıntı değil.Neden bu iki kontrol sistemini aynı motor üzerinde uygulamak isteriz projeyi ben yapmama rağmen bunu sordum çünkü hoca neden böyle bişey istedi benden anlamak istiyorum.Ve mantıklı olması açısından bu iki kontrol yöntemini aynı motor üzerinde uyguluyorsak hangi durumda endüvi gerilimini kullanarak hangi durumda  uyarma direncini kullanarak motoru kontrol ederiz.Yani herhangi bir kullanım alanı var mıdır ki muhtemelen yüksek bir olasılıkla.(Benim aklıma asansör geldi mesela yüksüz ve yüklü durumlarda çalışıyor çünkü) şimdiden teşekkürler .