5 voltta pot çözünürlüğü

[elektro77]

Aşağıdaki devrede 1 Kohm ve 10 Kohm 2 adet çok turlu trimpot var. hangi potun çıkışında 0...5 voltu daha fazla ve hassas çözünürlükte alırım.yardımcı olabilirmisiniz.
ısıste her iki potta da aynı çıkışı veriyor.
seçilecek pot değeri neye göre belirlenir.

[ete]

POt lar o devrede gerilim bölücü olaraak çalıştıkları için değerleri sonucu çok fazla etkilemez.
Sen yinede 1K kullan derim.
Ete

[F®T]

Potlarda çözünürlük yada hassasiyet potun çapı ile daha çok ilgili.1 k pot çap 2 cm olması ile 1 k potun çapının 5 cm olması arasında bayağı bir hassasiyet farkı oluşturur.Sadece set ayarı vereceksen çok turlu trimpotlardan kullan.

[onurinci]

ben pratik olarak şöyle düşünüyorum, eğer tasarladığım devre batarya ile çalışacaksa 1Kohm batarya ile arası pek hoş olmayacak,5K 10K Lineer daha dost canlısı..

[alisumer]

pot çözünürlülüğü  F®T nin dediği gibi tur sayısı yada ayar pedinin nekadar uzun bir yüzeye sahip olması ile ilgili. 1 K lineer direncin boyunun 10 cm olması ile 5 cm olması arasındaki fark ayarın 2 kat daha hassas yapılabilmesidir

[ete]

Arkadaşın bahsini ettiği aslında çözünürlük değil pot hassasiyeti.
Şöyle düşünün. 1K pot'a bir ucundan 5V veriyorsun gezinen uçtan ise konumuna göre bir voltaj alıyorsun. Voltajın karşılaştığı direnç 1K yalnızca.
Aynı işi 10K lık pot ile yaptığınızda voltajın karşısında bu sefer 10K bulunuyor.
100K ile yaptığınızda ise voltajın karşısında 100K bulunacak. Bahsi geçen durum yada hassasiyet budur.
Mesajımda da bahsettiğim gibi sistem gerilim bölücü olarak çalıştığı için pot değeri sonucu değiştirmiyor. Bütün potkar aynı hassasiyetle çalışır orada. Ama şunuda göz ardı etmeyin. Büyük değerli dirençler gerilim bölmede pek tercih edilmezler. Toleranslarıda büyük olur. Ama burada olan Pot dur ve sen böldüğün orada voltaj alırsın gezici uçtan.

Elbette çözünürlük yada pot'un kademeleri ayarlama hassasiyeti pot'un tur sayısı ile orantılıdır. Çok turlu pot lar burada avantaj sağlarlar. Bazen avantaj bazende dezavantaj olur bu özellik. Zira hızlı değer değiştirmek istediğinizde bunu yapamazsınız ve sürekli pot çevirmek zorunda kalırsınız. İşin niteliğine göre pot tercihi yapmak gerek.

Ete

[elektro77]

Bu devrede aradığım özellik şu: Çok turlu potu 5 tur çevirdğimde en fazla 20 mv değer değişsin. Çözünürlükten kastım budur.
Diyelimki çok turlu potun gezinen ucu 100 turda bir baştan bir başa ulaştı.
5000mvolt/100tur=50mv. Eğer hesabım doğru ise bu durumda tur başına 50mv bir değer değişimi olur.
(bu arada NOT: proteus ta da her tıkta pot (5 voltta) 50 mv değişim gösteriyor.)
1k potun tur başına değişen direnci ise 1000ohm/100tur=10 ohm olacaktır.
10k kullanacak olursam aynı hesapla tur başına değişim 10000ohm/100tur=100 ohm olacaktır.
Bu durumda ete hocamın dediği gibi 1k kulanmak en mantıklısı.
Çünkü 1 tur içinde 10 ohm da 50mv ayarlanırken miliohm larda da gezinme durumu var.
ama 100 ohm da 50mv ayarlanırken 1 tur içinde miliohm larıda tutturmak zor.
1 turu 360 derece ise 10 ohm da 1 derece açı 0.02 ohm eder.
100 ohm da ise 0.2 ohm eder.
50mv ise 360 a bölersek derece başına 0.13mv eder. hesap bu. Gerisine siz karar verin.
Kullandığım devre 50 mv ta bile saçmalayacak bir devre. Hava sıcaklığa göre potun değişen direnci bile benim için çok önemli. bu nedenle çok hassas bir ayarlama yapmalıyım. 1k işimi gördü gibi sanki. Hatta 470 ohm bile kullanmak daha mantıklı gibi. üzerine düşen akım da çok olmaz. hesabıma göre 10mA.buda çok turlu direncin 0.05 watt olması gerekir demek. Heralde o kadar da vardır. .Ki datasheetlerde 0.25 watt olduğu yazıyor.
pottan gelen bilgi devredeki referans değerini oluşturuyor. Referansın üstüne çıkılması şartına bağlı işlem yapıyor. Kullanılacak değişik koşullara göre ayarlanabilmesi gerektiği için pot kullandım.  Daha uygun bir yolu varmı bilmiyorum.
Şu an devreyi klima ile değişen hava sıcaklığı şartlarında etkilenip etkilenmediğini görmek için deneme aşamasındayım. Töleransım en fazla 20mv.
5 volt gerilimim tam regüle orada sorun yok.
devre aşağıdadır.

[elektro77]

aklıma son anda bir şey geldi. parça masrafından kaçınmayıp aynı iş için 2 adet pot  kullanıp aşağıdaki gibi bir devre ile bu ayarlamayı yapmam doğru olurmu acaba.
Önce gain ile istenen referansa +-50mv yaklaşıp sonrada hassas ayar potu ile bu 100 mv içinde ayar yapsam nasıl olur.


veya aşağıdaki gibi

[Hattuşa]

hassas mV değişimlerini görebilmek için bende genelde isisde aşağıda ki şekilde kullanırım. diyelim ki 4v ile 4.20v arasında 20mV luk bir değişim lazım isisdeki potumun voltaj girişlerini 4v ile 4.20v olarak uyguladığımda potun orta ucundan sadece 20mV luk değişimi görürüm, buda similasyon için işimi görüyor.isisi ektedir




https://www.dosyaupload.com/nn4n

[elektro77]

Bunu yapmanizin bir nedeni olmali mutlaka.sanirim  pot cikisini 4 volttan asagi dusurmemek. Yada gercek devreniz bu sekilde calisiyor.Ama neden isiste gnd ile + volt arasini 20 mv a ayarlamiyorsunuz.
ayrica bu dediginiz bana mantikli geldi ama gercek devrede bu nasil yapilabilir. Aklima birkac yol geliyor ama gercek devrede siz nasil yapardiniz bu dediginiz devreyi.

[Hattuşa]

Bunu yapmanizin bir nedeni olmali mutlaka.sanirim  pot cikisini 4 volttan asagi dusurmemek. Yada gercek devreniz bu sekilde calisiyor.Ama neden isiste gnd ile + volt arasini 20 mv a ayarlamiyorsunuz.
ayrica bu dediginiz bana mantikli geldi ama gercek devrede bu nasil yapilabilir. Aklima birkac yol geliyor ama gercek devrede siz nasil yapardiniz bu dediginiz devreyi.

slm;
dediğim gibi isisde simülasyon yapabilmek için bu yöntemi kullanıyorum. düşünün bir sensor veya benzer bir noktadan çok düşük bir değişim var ve bunu opampla değerlendirmek istediğinizde kullanıyorsunuz. her zaman bu değişim gnd +v arası oluşmaz ki..
diyelim ki elimde 1v ile 1.3v arası değişen bir noktam var ve ben bunun 2,5v ile 2,8v arasında çalışmasını istersem herhalde opampla toplayıcı devresi kurup çıkan sinyalin işareti ters olacağı için tekrar opampla tersleyip istediğim aralığa alabilirim diye düşünüyorum.

tabi gerçekte nasıl olur bilemem